Theo quy định của pháp luật hiện hành, việc mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhà ở phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và đăng ký sang tên đổi chủ cho bên mua (đăng ký biến động) tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp thành phố (quận, huyện, thị xã).

Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau mà trên thực tế, các bên trong giao dịch không thể lập thành văn bản có công chứng, chứng thực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà thực hiện việc mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhà ở bằng giấy viết tay. Chẳng hạn như: Nhà đất còn nợ thuế; nhà đất đang làm thủ tục hoàn công, tách thửa; nhà đất đang kê khai di sản; nhà đất đang thế chấp; nhà đất không đủ diện tích tách thửa…

         Việc mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhà ở bằng giấy viết tay tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các bên tham gia giao dịch (đặc biệt là bên mua). Đối với việc mua bán, chuyển nhượng bằng giấy viết tay, nhận biết hậu quả có thể xảy ra nhưng các bên vẫn tiến hành giao dịch. Để hạn chế tối đa các rủi ro có thể xảy ra thì lập vi bằng chính là giải pháp tối ưu trong trường hợp mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất bằng giấy viết tay.

         Trong giao dịch này sẽ phát sinh nghĩa vụ giao nhận tiền và giao nhận giấy tờ liên quan đến đất đai, nhà ở. Do đó, các bên liên quan cần xác lập chứng cứ về việc đã giao nhận tiền và giấy tờ để chứng minh khi cần thiết. Giao nhận tiền/ Giao nhận giấy tờ trước sự chứng kiến của Thừa phát lại hay còn gọi là lập “vi bằng ghi nhận sự kiện giao nhận tiền/ giao nhận giấy tờ” là một trong những chứng cứ vững chắc để chứng minh việc thực hiện nghĩa vụ này. Đây là chứng cứ là ghi nhận việc Bên mua giao tiền cho Bên bán và Bên bán giao giấy tờ cho Bên mua. Quá trình giao nhận tiền/ giao nhận giấy tờ được Thừa phát lại quay phim, chụp hình đảm bảo tính chính xác, khách quan và trung thực.

Hình ảnh ghi nhận sự kiện các bên tham gia ký, điểm chỉ vào vi bằng giao nhận giấy tờ trước
sự chứng kiến của Thừa phát lại Hoàng Thị Bích Thu – Văn phòng Thừa phát lại Quảng Ninh.

         Cần lưu ý rằng vi bằng không thay thế các văn bản công chứng, văn bản chứng thực, văn bản hành chính khác. Vi bằng không phải là cơ sở để sang tên đổi chủ sở hữu cho bên mua nhưng vi bằng có giá trị là nguồn chứng cứ để Tòa án xem xét khi giải quyết vụ việc dân sự và hành chính theo quy định của pháp luật; là căn cứ để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho bên mua tài sản.

Người thực hiện: Phạm Khánh Huyền